ΨΥΧΟΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ BODYWORK - Προσωπικός χώρος

Ο ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Στο Ψυχο-Ενεργειακό Θεραπευτικό Bodywork, η δουλειά με το σώμα αποτελεί αφετηρία για να προσεγγίσουμε τον άνθρωπο συνολικά και βαθιά (σώμα, συναισθήματα, ενέργεια). Είναι ένα είδος ενεργειακού bodywork στο οποίο με διάφορους ειδικούς χειρισμούς και πιέσεις - όλα με την κατάλληλη αναπνοή - επιτυγχάνεται η εξισορρόπηση των ψυχο-ενεργειακών εντάσεων. Βασικό στοaιχείο του Ψυχο-Ενεργειακού Θεραπευτικού Bodywork είναι η σημασία που δίνεται στην επαφή θεραπευτή - δέκτη. Θεμελιώδης άξονας για το Ψυχο-Ενεργειακό Θεραπευτικό Bodywork, είναι η κατανόηση από την πλευρά του θεραπευτή της έννοιας του προσωπικού χώρου του δέκτη.

Προσωπικός χώρος, είναι η ψυχολογική έννοια που περιγράφει τον ζωτικό χώρο τον οποίο κατέχει ο καθένας μας, πέρα από το φυσικό σώμα.

Κάποια ζώα ορίζουν τον προσωπικό τους Ζωτικό Χώρο ουρώντας σε διάφορα σημεία, τοποθετώντας έτσι περιφερειακά τα όρια της περιοχής τους. Τα λιοντάρια λέγεται ότι μπορούν να ακούσουν έως 20 χλμ. μακριά. Στην πραγματικότητα, όμως, έχουν δημιουργήσει μέσα στον εγκέφαλό τους μια αποτύπωση του χώρου σε αυτήν την ακτίνα, κάτι σαν χαρτογράφηση θα λέγαμε, έτσι ώστε να αντιλαμβάνονται την οποιαδήποτε αλλαγή συμβαίνει -όταν συμβεί- στον χώρο αυτό. Δεν είναι οι λειτουργίες της όσφρησης ή της ακοής λοιπόν, αυτές καθαυτές, που λειτουργούν ώστε να αντιλαμβάνονται τις αλλαγές που δημιουργούνται στον χώρο που αυτά έχουν οριοθετήσει και προσδιορίσει σαν προσωπικό τους Ζωτικό Χώρο.

Μπορούμε να δούμε τον προσωπικό Ζωτικό Χώρο σαν το προαύλιο μιας μονοκατοικίας. Υπάρχει το κυρίως κτίσμα που περιτριγυρίζεται από την αυλή, η οποία περικλείεται από έναν μαντρότοιχο. Υπάρχει μία πόρτα στον μαντρότοιχο που οδηγεί στην αυλή και μια άλλη πόρτα στο κυρίως σπίτι. Παλαιότερα είχαμε το κάστρο, το οποίο προστατευόταν από μια τάφρο στην οποία συνήθως υπήρχε νερό, κάποιος γκρεμός και οχυρώματα γύρω από αυτό, ώστε να δημιουργεί το αίσθημα της ασφάλειας στον ιδιοκτήτη. Όλα αυτά για να προστατεύεται ο ζωτικός χώρος του ιδιοκτήτη. Αυτά τα παραδείγματα είναι χαρακτηριστικά όσον αφορά στις δομές ενός κτίσματος.
Αν παρομοιάσουμε το ανθρώπινο σώμα - προσωπικό χώρο με ένα κτίσμα, έχουμε την εξής αντιστοιχία:
Φυσικό σώμα = μονοκατοικία, κάστρο
Προσωπικός Ζωτικός Χώρος = αυλή, τάφρος
Όρια Προσωπικού Ζωτικού Χώρου = μαντρότοιχος της αυλής, γκρεμός της τάφρου

Ακόμα και σε επίπεδο κρατών αν το δούμε, βλέπουμε ότι υπάρχουν τα σύνορα στα οποία γίνεται ο έλεγχος, η αναγνώριση της οποιασδήποτε δομής έχει την πρόθεση να εισέλθει μέσα στην χώρα και η πρωτεύουσα, συνήθως βρίσκεται σε κάποιο σημείο στο εσωτερικό της χώρας αυτής. Ανάλογες συνθήκες επικρατούν και στην οριοθέτηση των εναέριων χώρων, στα διάφορα κράτη.


Προσωπικός Ζωτικός Χώρος, ψυχικό πεδίο και Ψυχο-Ενεργειακές τάσεις
Ο προσωπικός Ζωτικός Χώρος δεν πρέπει να συγχέεται με την αύρα. Η αύρα είναι η ενέργεια της φυσικής μας δομής. Εφόσον το φυσικό μας σώμα βρίσκεται σε λειτουργία -είναι ζωντανό δηλαδή- η αύρα πάντοτε βρίσκεται εκεί και το περιβάλλει. Είναι η έκφραση της ενέργειας της φυσικής μορφής αυτής της ύπαρξης.

Ο προσωπικός Ζωτικός Χώρος ανήκει στο ψυχικό πεδίο. Η δική μου αντίληψη πάνω σ’ αυτό, είναι ότι ουσιαστικά στον προσωπικό χώρο βρίσκεται το ψυχικό σώμα. Έχουμε να κάνουμε εδώ με δύο διαφορετικούς κόσμους ή καλύτερα με δύο διαφορετικά πεδία. Το φυσικό μας σώμα και το ψυχικό μας σώμα.

Το φυσικό μας σώμα είναι αμετάβλητο, είναι η απόλυτη έκφραση της διαφορετικότητας, ενώ το ψυχικό μας σώμα μεταβάλλεται. Το φυσικό μας σώμα καταλαμβάνει κάποιον συγκεκριμένο χώρο, κυριαρχούν απάνω του οι νόμοι του χρόνου, των μηχανικών κινήσεων, (π.χ. μαλάξεις στους μύες, θεραπευτικές δραστηριότητες), η λογική, ο προσανατολισμός στο αποτέλεσμα.

Στο πεδίο του ψυχικού σώματος δεν υπάρχει χρόνος, ούτε μηχανικές και λογικές διαδικασίες με εστιασμό σε συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Για να δουλέψουμε με το Ψυχο-Ενεργειακό Θεραπευτικό Bodywork, πρέπει να μετακινηθούμε στο ψυχικό πεδίο. Ένα άγγιγμα που μπορεί να γίνει μηχανικά και να έχει κάποια επίδραση στο φυσικό σώμα, δεν μπορεί να λειτουργήσει στο ψυχικό πεδίο όπου ο χρόνος χάνεται.
Σίγουρα, έχουμε όλοι παρατηρήσει ότι αλλιώς αντιδρά το σώμα μας στην φιλική προσέγγιση από κάποια οντότητα, αλλιώς αντιλαμβάνεται την εχθρότητα, την απειλή, την διεκδίκηση, τον εγκλωβισμό… κ.ο.κ.. Συνεπώς, η αντίδραση του σώματός μας είναι διαφορετική στην θετική ή την αρνητική προσέγγιση, δεδομένων των αλλαγών που προκαλούνται στη διέγερση του νευρικού μας συστήματος.


Συνεπώς, η αντίδραση του σώματός μας είναι διαφορετική στην θετική ή την αρνητική προσέγγιση, δεδομένων των αλλαγών που προκαλούνται στη διέγερση του νευρικού μας συστήματος.

Ο προσωπικός μας αυτός χώρος δεν είναι κενός. Σ’ αυτόν βρίσκεται το ψυχικό σώμα, οι δονήσεις του οποίου διαφοροποιούνται με την κάθε προσέγγιση, γι’ αυτό αντιλαμβανόμαστε την παραβίαση και αντιδρούμε ανάλογα.
Τις δονήσεις αυτές στο Ψυχο-Ενεργειακό Θεραπευτικό Bodywork ονομάζουμε Ψυχο-Ενεργειακές τάσεις, κάτι πιο αιθέριο το οποίο έχει σχέση όμως με το ψυχικό σώμα. Οι Ψυχο-Ενεργειακές τάσεις “αντιλαμβάνονται” αυτό που υπάρχει στον ζωτικό μας χώρο, αποτυπώνουν - χαρτογραφούν δηλαδή τον χώρο που περιβάλλει το φυσικό μας σώμα. Αναγνωρίζουν την όποια προσέγγιση (αν είναι φίλια ή μη φίλια) και μας προετοιμάζουν για την όποια αντίδραση.

Συχνά, το ψυχικό μας σώμα το περιορίζουμε, πολλές φορές το διώχνουμε και έξω από το φυσικό μας σώμα (βλ. αστρικά ταξίδια). Στις κοινωνίες που ζούμε, ο ζωτικός μας χώρος συνεχώς παραβιάζεται. Κυκλοφορούμε δίπλα στους άλλους, συνωστιζόμαστε, συναναστρεφόμαστε και παραβιάζει ο ένας τον ζωτικό χώρο του άλλου με πρόθεση ή χωρίς. Μπορούμε να απαγορέψουμε σε κάποιον να καθίσει επάνω μας, αλλά δεν είναι σωστό -δεν μας επιτρέπεται- να του απαγορέψουμε να σταθεί δίπλα ή ακριβώς μπροστά μας. Δεν μπορούμε να απαγορέψουμε την παρέμβαση στον ζωτικό μας χώρο, αλλά δημιουργούνται διάφορες ασυνείδητες εμπλοκές από αυτές τις παρεμβάσεις οι οποίες συνήθως. καθορίζουν τις αντιδράσεις μας πέρα από τη λογική.

Ο ζωτικός μας χώρος μας δίνει την δυνατότητα να αντιδράσουμε, πριν κάποιος κίνδυνος απειλήσει τη δομή μας. Μας δίνει τον χρόνο να αντιλαμβανόμαστε μια απειλή, ώστε να προετοιμαστούμε να προστατέψουμε το φυσικό μας σώμα. Αν π.χ. περάσει ένα μαχαίρι στο ζωτικό μας χώρο, το φυσικό μας σώμα δεν παθαίνει κάτι. Θα έχουμε, όμως, πληροφορηθεί από τον ζωτικό μας χώρο, για την παρουσία του κερδίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο χρόνο, ώστε να αντιδράσουμε ανάλογα για την προστασία του.

Ασφαλής Προσωπικός Χώρος
Ο χώρος στον οποίο καταφεύγουμε για να νοιώσουμε ασφάλεια, όταν ο προσωπικός μας χώρος απειλείται, ονομάζεται ασφαλής προσωπικός χώρος. Αυτός ο χώρος κάποιες φορές βρίσκεται βαθιά μέσα μας και άλλες φορές μπορεί να βρίσκεται έξω από το φυσικό μας σώμα.

Στη διαδικασία μιας διαπροσωπικής ή θεραπευτικής εμπλοκής το ίδιο άτομο σε διαφορετικές στιγμές μπορεί να αντιδράσει με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Μπορεί να μπει σε κάποια κατάσταση φυγής δεχόμενο μια παρέμβαση ή μια απειλή, μπορεί να αντεπιτεθεί για να την αντικρούσει, μπορεί να παγώσει από σοκ, να τεθεί σε αμηχανία ή να παραμείνει ακινητοποιημένο. Το νευρικό σύστημα επιβάλλει την ανάλογη αντίδραση στο φυσικό σώμα, εξαιτίας μιας τάσης που δημιουργείται σ’ αυτό. Τι συμβαίνει όμως στο ψυχικό σώμα; Πώς αυτό εκφράζεται; Ενώ το φυσικό σώμα όπως είδαμε είναι αμετάβλητο (όσον αφορά τον όγκο του), το ψυχικό έχει μεταβλητότητα στον όγκο και χώρο που καταλαμβάνει και ακαριαία συρρικνώνεται ή επεκτείνεται σαν άμεση εκδήλωση της όποιας συναισθηματικής διαδικασίας συμβαίνει στο άτομο.

Χρησιμοποιώντας και πάλι το παράδειγμα της μονοκατοικίας με τον κήπο, μπορούμε να φανταστούμε ότι έχουμε κάποιον επισκέπτη ο οποίος μας φωνάζει από την πόρτα του μαντρότοιχου. Ανάλογα με την διάθεσή μας για τον επισκέπτη αυτό, αν είναι πολύ φίλος μας ή αν είναι κάποιος που δεν θέλουμε να τον δούμε, ή αν είναι κάποιος που τον εχθρευόμαστε ή τον φοβόμαστε, θα βγούμε να τον προϋπαντήσουμε έξω στην αυλόπορτα, ή θα περιμένουμε να περάσει στην αυλή και να τον δεχτούμε στην πόρτα του σπιτιού, να τον περάσουμε στο σαλόνι κ.λπ.… ή θα σβήσουμε τα φώτα και θα πάμε να χωθούμε στην κρεβατοκάμαρα ή στη σοφίτα, ώστε να νομίζει ότι λείπουμε. Υπάρχουν φορές που στην υποψία και μόνο μιας επίσκεψης φεύγουμε από το σπίτι, ώστε να μην είμαστε καν εκεί όταν έρθει ο… ανεπιθύμητος.

Το σημείο στο οποίο το ψυχικό μας σώμα έχει ανάγκη να κρυφτεί, «να οχυρωθεί», να απομονωθεί, είναι αυτό που ονομάζουμε Ασφαλής Προσωπικός μας Χώρος.
Στο παραπάνω παράδειγμα, μπορούμε να δούμε ότι αυτός ο ασφαλής προσωπικός χώρος μπορεί να είναι και «έξω από το σπίτι», σε διάφορες περιπτώσεις όπου ο φόβος είναι τόσο μεγάλος και έντονος ώστε να μιλάμε πλέον για τρόμο όπως στη περίπτωση ενός ισχυρού τραυματικού σόκ.

Με το Ψυχο-Ενεργειακό Θεραπευτικό Bodywork ο θεραπευτής χρησιμοποιεί τα χέρια του ενεργειακά και δε δουλεύει απλά σε σωματικό - μυικό επίπεδο. Δουλεύει με μεγάλη συγκέντρωση και αργές κινήσεις, νιώθοντας όσο βαθύτερα μπορεί τον οργανισμό του δέκτη: τους παλμούς, τις αντιστάσεις, τις ενεργειακές προδιαθέσεις. Χρησιμοποιεί τις διάφορες στάσεις του δέκτη, υποστηρίζοντας τις αυτόνομες εκφραστικές κινήσεις, αποτέλεσμα της ελεύθερης κίνησης της βιοενέργειας. Πρόκειται για ένα είδος μυστικού διαλόγου ανάμεσα στο θεραπευτή και το δέκτη. Ο θεραπευτής συντονίζεται με το δέκτη, αποδέχεται, σέβεται και τελικά μεταλλάσσει τις άμυνές του, προχωρά με το ρυθμό που χρειάζεται και σταματά εκεί που πρέπει. Πλησιάζοντας και συνάμα σεβόμενος τον προσωπικό χώρο του επιχειρεί να απελευθερώσει εμπλοκές σε σωματικό και ψυχικό επίπεδο.