Δευτέρα 24 Ιουνίου 2013

ΚΛΗΔΟΝΑΣ

* «Σα μάθει ο σκύλος γράμματα κι η γάτα να διαβάζει
    τότε κι εσύ θα παντρευτείς, να κάνει ο κόσμος χάζι».


* «Όταν στερέψει η θάλασσα και βγούνε τα χταπόδια
   τότε κι εσύ θα παντρευτείς με τα στραβά τα πόδια».


Αυτά είναι μερικά από τα σκωπτικά δίστιχα, που τραγουδούσανε στο έθιμο του Κλήδονα.  Κυκλοφορούσαν βέβαια και σε άλλες βερσιόν, όπως:

* «Ανοίγουμε τον κλήδονα να βγούν τα κλειδωμένα
    να βγούν τα καλορίζικα τα καλοτυχισμένα».

* «Όμορφη παγκαλόμορφη με δαχτυλίδι μέση
    θα πάρεις εσύ για ταίρι σου, εκείνον που σ’ αρέσει».

* «Της πρώτης της καλύτερης καλά θα πάνε ούλα
    θαρθεί γαμπρός γυρεύοντας λεβέντης με σακούλα».

* «Σ’ αγάπησε και σ’ αγαπά και θέλει να σε πάρει
    εσύ είσαι η νύχτα η όμορφη κι εκείνος το φεγγάρι».


Κυρίως αναφερόμενα σε γάμους και χαρά, βεβαίως – βεβαίως! Με άλλα λόγια, (σου λέει ο άλλος), τον νου τους τότε, τον είχανε κυρίως στα ...μήσια!
Βάζανε σου λέει, προσωπικά αντικείμενα σε ένα πιθάρι, φέρνανε το "αμίλητο νερό", γεμίζανε το πιθάρι και μετά το φεγγαρόλουσμα, λέγανε δίστιχο (το επονομαζόμενο "ριζικάρι"),  βγάζανε αντικείμενο μέσα από το πιθάρι και όπου αντιστοιχούσε το αντικείμενο, αντιστοιχούσε και το ριζικάρι. Τι δεν καταλλλαβαίνεις;;; Άνοιξε και κανένα παλιορημαδογκούγκλ!!! Εγώ θα στα λέω όλα;

«Αυτά και άλλα πολλά έλεγαν ώσπου να τελειώσουν τα ριζικάρια.
Όταν η γειτονιά ησύχαζε, μια-μια κοπέλα έβαζε στο στόμα της μια γουλιά νερό από την κανάτα κι έπαιρνε ένα δρόμο της γειτονιάς. Περίμενε να ακούσει ένα ανδρικό όνομα να φωνάζουν. Πίστευε ότι το πρώτο όνομα που θα άκουγε θα ήταν το όνομα του συζύγου που θα έπαιρνε.
Πολλές γειτόνισσες που ήξεραν τη συνέχεια του Κλήδονα, έμεναν πίσω από τις μπαλκονόπορτες και μόλις έβλεπαν μια κοπέλα να περνά άρχιζαν να φωνάζουν κάποιο ανδρικό όνομα.
Αν κάτι ήξεραν γι’ αυτήν ότι κάποιον αγαπούσε ή κάποιος την αγαπούσε, φώναζαν το συγκεκριμένο όνομα. Έτσι έμενε ευχαριστημένη και πρόσμενε τη συνέχεια.
Σε άλλα μέρη όταν σκέπαζαν την κανάτα με φύλλα δάφνης ή μυρτιάς, έπαιρναν φύλλα και τα έβαζαν κάτω από το μαξιλάρι να ονειρευτούν τον μέλλοντα γαμπρό.
Αν τα πίστευαν όλα αυτά ή αν έβγαιναν αληθινά τα ονόματα και τα όνειρα δεν ξέρω. Εκείνο που ήταν σίγουρο είναι ότι ήταν μια μέρα όμορφη, διασκεδαστική, γιορταστική, με αρκετή παρέα και γέλια.
Τώρα όλα αυτά έχουν ξεχαστεί.
Υπάρχουν άλλοι τρόποι διασκέδασης.
Όσο για την τύχη έπαψαν πια να την πιστεύουν και αυτήν».


"ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΝΔΡΟΝΙΑΝΩΝ ΕΥΒΟΙΑΣ"

"Επίσης διατηρήθηκαν από τα αρχαία χρόνια διάφορα ειδωλολατρικά έθιμα σχετιζόμενα με τη θερινή εορτή του ηλιοστασίου. Άναβαν φωτιές τις οποίες πηδούσαν πιστεύοντας ότι έφερναν γούρι και υγεία. Πηδώντας έλεγαν μαγικές φράσεις, στίχους, ξόρκια, έβλεπαν διάφορους οιωνούς και έκαναν μαντείες.
Γιορταζόταν παντού με διάφορους τρόπους το θερινό ηλιοστάσιο. Με ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια στις Σκανδιναβικές χώρες με χορούς, γεύματα, μαγείες κ.λ.π. Από πουθενά όμως δεν έλειπαν οι φωτιές. Επίσης γιορταζόταν και ο Κλήδονας που ήταν μια παιγνιώδης μαντεία.
Η λέξη παράγεται από το αρχαίο Κληδών που σημαίνει μαντικό σημείο χωρίς σοβαρή σημασία. Αυτά που διατηρήθηκαν στον τόπο μας μέχρι των ημερών μας ήταν οι φωτιές και ο Κλήδονας. Τα θεωρούσαν έθιμα και τα τηρούσαν με ευλάβεια, μεταδίδοντάς τα από γενιά σε γενιά".

Η πηγή της πληροφόρησης 
είναι η σελίδα του Προοδευτικού Συλλόγου Ανδρονιανών Ευβοίας
από όπου έχουν αντιγραφεί τα κείμενα που είναι μέσα σε εισαγωγικά.

Άντε λοιπόν να πηδήξουμε καμιά φωτιά σήμερα το βράδυ, να πούμε κανένα ξόρκι, στίχο, μαγική φράση... 
Αν μη τι άλλο, να το διασκεδάσουμε με κάποιο τρόπο.

...Για να μη ξεχνιόμαστε!!!





Δεν υπάρχουν σχόλια: